Elektryka w instalacji z pompą ciepła – kluczowe zagadnienia
Pompy ciepła to coraz częściej wybierane urządzenia do ogrzewania budynków oraz przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Instalacja elektryczna w systemach z pompą ciepła wymaga szczególnej uwagi, ponieważ odpowiednie jej zaprojektowanie i wykonanie wpływa na bezpieczeństwo, efektywność oraz trwałość całego systemu. W artykule omówimy, na co zwrócić uwagę, jakie zabezpieczenia stosować, jak prowadzić przewody i jakie komponenty mogą być wykorzystywane w podrozdzielni elektrycznej.

Zasilanie i przekroje przewodów elektrycznych
Podstawą bezpiecznej pracy pompy ciepła jest odpowiednie zasilanie. Przy doborze przekroju przewodów należy uwzględnić:
- Moc urządzenia, zazwyczaj podaną w specyfikacji technicznej.
- Długość przewodów, co wpływa na spadki napięcia.
- Maksymalne natężenie prądu, jakie będzie płynąć w obwodzie.
Pompy ciepła, w zależności od mocy i rodzaju, mają różne wymagania dotyczące zasilania:
- Przekrój przewodów powinien być dobrany na podstawie mocy urządzenia oraz długości przewodów, uwzględniając spadki napięcia. Dla mniejszych pomp (do 5 kW) często wystarcza przekrój 3 x 2,5 mm², podczas gdy dla większych modeli (10 kW i więcej) stosuje się przekroje 4 mm² lub większe.
- Rodzaj sieci: Istotne jest, czy instalacja pracuje w systemie jednofazowym (230 V) czy trójfazowym (400 V).
Przy wyborze przewodów należy kierować się normami PN-HD 60364, które regulują dopuszczalne obciążenie prądowe przewodów.

Zabezpieczenie rozdzielni
Pompa ciepła wymaga odpowiednich zabezpieczeń chroniących urządzenie oraz użytkowników przed awariami. W podrozdzielni elektrycznej najczęściej stosuje się:
Wyłączniki nadprądowe

Wyłączniki nadprądowe (typu B lub C) dobrane do obciążenia. chronią instalację przed przeciążeniami i zwarciami. Nominalny prąd zabezpieczenia powinien być dostosowany do obciążenia pompy.
Wyłączniki różnicowoprądowe

Wyłączniki różnicowoprądowe (30 mA dla ochrony ludzi, 300 mA dla ochrony przeciwpożarowej). zapewniają ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym. Zaleca się stosowanie różnicówek typu A lub B, które są odporne na zakłócenia generowane przez urządzenia elektroniczne
Ochronniki przepięciowe

Ochronniki przepięciowe, chronią pompę przed przepięciami w sieci, które mogą być wynikiem wyładowań atmosferycznych lub zakłóceń w zasilaniu.
Dodatkowe komponenty w podrozdzielni
W instalacji z pompą ciepła często stosuje się dodatkowe elementy elektryczne:
- Styczniki do sterowania urządzeniem, szczególnie w przypadku współpracy pompy z taryfami energetycznymi lub systemem zarządzania energią.
- Podliczniki energii elektrycznej, które umożliwiają monitorowanie zużycia energii przez pompę ciepła.
- Moduły komunikacyjne (np. Modbus, Ethernet) zapewniające integrację z systemami inteligentnego domu (BMS).
- Przekaźniki czasowe do sterowania dodatkowymi funkcjami, np. grzałkami elektrycznymi.
Komunikacja między jednostkami
Pompy ciepła składające się z jednostki zewnętrznej i wewnętrznej wymagają przewodów komunikacyjnych. Najczęściej stosowane są:
- Przewody sterujące, np. 4 x 0,75 mm², do komunikacji jednostek.
- Skrętka komputerowa (UTP/FTP) dla bardziej zaawansowanych systemów, umożliwiająca przesył danych.
Przewody komunikacyjne powinny być prowadzone oddzielnie od przewodów zasilających, aby uniknąć zakłóceń elektromagnetycznych.

Prowadzenie przewodów w instalacji oraz uziemienie
- Rozdzielenie torów: Przewody zasilające i komunikacyjne należy prowadzić osobnymi trasami, zachowując odstęp co najmniej 30 cm.
- Ochrona mechaniczna: W przypadku prowadzenia przewodów w miejscach narażonych na uszkodzenia należy stosować peszle lub kanały kablowe. Zwłaszcza w miejscach narażonych na wilgoć lub uszkodzenia mechaniczne.
- Unikanie pętli indukcyjnych, które mogą powodować zakłócenia i straty energii.
- Oznaczenie przewodów jest kluczowe dla łatwej diagnostyki i serwisowania
Znaczenie i rozwiązania uziemienia
Uziemienie jest kluczowe dla bezpieczeństwa i poprawnej pracy pompy ciepła. W przypadku braku uziemienia w rozdzielni można zastosować:
- Pręty uziemiające wbijane w ziemię w pobliżu budynku.
- Uziom fundamentowy podczas budowy budynku.
- Uziom otokowy, czyli taśmę stalową zakopaną wokół fundamentów.
Rezystancja uziemienia powinna wynosić mniej niż 10 Ω dla zapewnienia skutecznej ochrony. Główne funkcje uziemienia:
- Zapewnienie ochrony: Uziemienie chroni przed skutkami zwarć, umożliwiając przepływ prądu zwarciowego do ziemi.
- Skuteczność różnicówek: Poprawne uziemienie jest warunkiem skutecznej pracy wyłączników różnicowoprądowych.
Uziemienie w obrębie pompy ciepła: W niektórych przypadkach producent przewiduje zastosowanie osobnego uziemienia pompy.
Podsumujmy elektrykę!

Poprawna instalacja elektryczna dla pompy ciepła wymaga staranności w projektowaniu i wykonaniu. Kluczowe elementy to dobór właściwych przekrojów przewodów, zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń, dbałość o jakość komunikacji między jednostkami oraz skuteczne uziemienie. Prawidłowe wykonanie tych elementów gwarantuje bezpieczeństwo, długowieczność urządzenia i optymalną efektywność energetyczną. Warto skonsultować się z doświadczonym elektrykiem, by mieć pewność, że wszystkie normy i standardy są spełnione.