W dzisiejszych czasach, kiedy coraz bardziej zwracamy uwagę na ochronę środowiska i oszczędności, temat efektywności energetycznej budynków zyskuje na znaczeniu.
W Polsce, od 2021 roku, każde nowe mieszkanie czy dom muszą posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej już na etapie budowy. To dokument, który jasno pokazuje, jak dużo energii zużywa dany budynek i w jakiej klasie energetycznej się znajduje. Dla właścicieli domów oraz osób planujących budowę oznacza to obowiązek dbania o to, by ich budynki były energooszczędne, a inwestycje w nowoczesne systemy grzewcze, takie jak pompy ciepła, były dobrze przemyślane.
Ponadto, w ramach wsparcia dla właścicieli domów, takie programy jak Czyste Powietrze oferują możliwość finansowania działań, które poprawiają efektywność energetyczną. Kluczowym elementem w tym procesie są audyty energetyczne, które pomagają określić, jakie działania są najbardziej potrzebne, by zmniejszyć zużycie energii i obniżyć koszty eksploatacyjne. W artykule przyjrzymy się, dlaczego warto poznać charakterystykę energetyczną budynku, czym jest audyt energetyczny i jakie korzyści daje odpowiedni dobór systemu grzewczego, na przykład pompy ciepła.
Klasy energetyczne budynków
Klasy energetyczne budynków, podobnie jak w przypadku urządzeń gospodarstwa domowego, określają stopień efektywności energetycznej obiektu. W Polsce, budynki są klasyfikowane na podstawie obliczonego zapotrzebowania na energię pierwotną, co pozwala na przypisanie odpowiedniej kategorii. Skala obejmuje klasy od A do G, przy czym:
Klasa A oznacza budynki o bardzo niskim zużyciu energii.
Klasa B i C to budynki o umiarkowanej efektywności energetycznej.
Klasy D, E, F i G to budynki, które charakteryzują się wyższym zużyciem energii, a ich poprawa efektywności wiąże się z większymi nakładami inwestycyjnymi.
Warto zaznaczyć, że klasy energetyczne budynków są określane na podstawie zapotrzebowania na energię pierwotną, a także innych czynników, takich jak izolacja budynku, efektywność systemów grzewczych i wentylacyjnych oraz rodzaj paliwa wykorzystywanego do ogrzewania. System klasyfikacji pozwala na łatwiejsze porównanie efektywności energetycznej różnych budynków, a także wskazanie, które działania mogą poprawić ich energooszczędność.
Audyty Energetyczne i Program Czyste Powietrze

Audyt energetyczny to szczegółowa analiza zużycia energii w budynku, która pozwala na wskazanie źródeł strat ciepła oraz rekomendację działań, które mogą poprawić efektywność energetyczną. Audyt ten jest szczególnie istotny w kontekście Programu Czyste Powietrze, który wspiera właścicieli budynków w wymianie przestarzałych źródeł ciepła (np. pieców węglowych) na nowoczesne, ekologiczne rozwiązania.
Na czym polega audyt energetyczny i co wchodzi w jego skład?
Analiza zużycia energii
Audytor analizuje dane dotyczące zużycia energii w budynku, takie jak rachunki za energię elektryczną, gaz, ogrzewanie czy inne media. Dzięki temu uzyskuje się pełny obraz zapotrzebowania na energię, co stanowi punkt wyjścia do dalszej analizy.
Ocena konstrukcji budynku i izolacji
Audytor sprawdza, w jakim stopniu budynek jest dobrze zaizolowany. Ocena obejmuje stan okien, drzwi, izolację ścian, dachów, fundamentów i innych elementów konstrukcyjnych. Wartość izolacji budynku ma kluczowe znaczenie dla utrzymania komfortu cieplnego oraz minimalizowania strat energii.
Ocena systemów grzewczych i wentylacyjnych
Jednym z kluczowych elementów audytu energetycznego jest analiza systemu grzewczego. Audytor ocenia, jak efektywnie działa system ogrzewania (np. piec gazowy, kotłownia, ogrzewanie elektryczne) oraz wentylacji. Zwraca uwagę na stan urządzeń, ich wiek, sprawność i możliwość wymiany na bardziej energooszczędne technologie, takie jak pompy ciepła czy nowoczesne kotły kondensacyjne.
Ocena źródeł energii
Audytor analizuje, jakie źródła energii są wykorzystywane w budynku (np. gaz, energia elektryczna, węgiel, biomasa). Na tej podstawie może zaproponować rozwiązania, które będą bardziej efektywne i ekologiczne. Często zaleca się zastosowanie odnawialnych źródeł energii, takich jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła.
Sprawdzanie wentylacji i systemów chłodzenia
Audyt obejmuje także ocenę systemu wentylacyjnego oraz chłodzenia, które są istotnymi elementami wpływającymi na komfort mieszkańców, ale także na zużycie energii. Zbyt wysoka energochłonność wentylacji czy klimatyzacji może powodować znaczne straty energii.
Określenie oszczędności energii
Na podstawie zebranych danych audytor identyfikuje obszary, w których możliwe są oszczędności energii, np. poprzez wymianę okien, poprawę izolacji, modernizację systemu grzewczego czy zastosowanie nowych technologii. Audyt kończy się przedstawieniem rekomendacji dotyczących działań, które pozwolą obniżyć zużycie energii i poprawić efektywność energetyczną budynku.
Program Czyste Powietrze oferuje dotacje, które pomagają w finansowaniu inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków, w tym wymiany źródła ciepła, termomodernizacji, a także instalacji odnawialnych źródeł energii, takich jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła. Jednakże, aby skorzystać z tej pomocy, właściciele nieruchomości muszą przeprowadzić audyt energetyczny, który stanowi podstawę do określenia zakresu niezbędnych działań oraz oszacowania kosztów inwestycji.
Dlaczego warto wykonać audyt energetyczny przed instalacją pompy ciepła?
Pompa ciepła to urządzenie, które wykorzystuje energię z otoczenia (powietrze, woda, grunt) do ogrzewania budynku. Jednak aby system działał efektywnie, należy dobrać odpowiednią moc urządzenia do zapotrzebowania na ciepło budynku. Audyt energetyczny pozwala precyzyjnie określić, jakie jest zapotrzebowanie na energię, dzięki czemu można dobrać pompę ciepła o odpowiedniej mocy.
Przed instalacją pompy ciepła warto sprawdzić, czy budynek jest odpowiednio zaizolowany. Niedostateczna izolacja spowoduje, że pompa ciepła nie będzie w stanie efektywnie ogrzewać pomieszczeń, co wpłynie na wzrost kosztów eksploatacyjnych i zmniejszenie efektywności systemu.
Audyt pozwala na dokładne oszacowanie, jakie będą koszty eksploatacyjne po zainstalowaniu pompy ciepła. Dzięki temu właściciele budynków mogą lepiej zaplanować wydatki na ogrzewanie w dłuższej perspektywie.
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, znane również jako świadectwo energetyczne, to dokument, który zawiera szczegółowe informacje na temat zużycia energii przez budynek. W Polsce jest ono wymagane przy sprzedaży, wynajmie, a także w przypadku większych prac remontowych, które wpływają na efektywność energetyczną budynku. Po zakończeniu termomodernizacji z Programu Czyste Powietrze należy wykonać świadectwo energetyczne budynku!
Świadectwo charakterystyki budynku określa takie parametry, jak:
Zapotrzebowanie na energię pierwotną (kWh/m² rocznie), które wskazuje, ile energii potrzebuje budynek do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia i przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Klasa energetyczna budynku, którą nadano w oparciu o obliczone zapotrzebowanie na energię.
Wskaźnik emisji CO₂, który pokazuje, jaki wpływ na środowisko ma użytkowanie danego budynku.
Dokument ten jest ważnym narzędziem zarówno dla właścicieli budynków, jak i dla potencjalnych nabywców lub najemców, którzy mogą ocenić, jak wysokie będą koszty eksploatacyjne budynku. Wskaźniki zawarte w świadectwie pomagają także w podjęciu decyzji o konieczności przeprowadzenia działań zmierzających do poprawy efektywności energetycznej.
Podsumowując...

Dbanie o efektywność energetyczną budynku to inwestycja, która zwraca się na wielu płaszczyznach – zarówno w postaci niższych rachunków za energię, jak i większego komfortu życia.
Klasy energetyczne budynków, audyty energetyczne oraz świadectwa charakterystyki energetycznej to narzędzia, które pomagają zrozumieć, jak energooszczędny jest nasz dom i jakie zmiany warto wprowadzić, by zmniejszyć zużycie energii. Szczególnie przed decyzją o instalacji pompy ciepła warto zrobić audyt, aby upewnić się, że nasz dom jest odpowiednio przygotowany, by nowy system działał efektywnie. Dzięki tym działaniom możemy nie tylko zaoszczędzić, ale także pozytywnie wpłynąć na środowisko. To inwestycja, która przynosi korzyści nie tylko teraz, ale i w przyszłości!